به نقل از «قدس آنلاین»

در فرهنگ غرب احساس خفگی می‌کردم

تاریخ انتشار: ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۵۱۳۹۳

دکتر «ربکا ماسترتن»(Dr Rebecca Masterton) با لیسانس زبان و ادبیات ژاپنی دانش‌آموخته شده است. دارای مدرک کارشناسی ارشد در ادبیات تطبیقی شرق آسیا و آفریقا و دکترای ادبیات اسلامی غرب آفریقا که در دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن، تأثیرات سکولاریسم و استعمار بر آموزه‌های سنتی اسلامی را مورد بررسی و نقد قرار داده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ماسترتن نزدیک به ۱۵ سال است به صورت حضوری و برخط تدریس می‌کند. ازجمله دوره‌های کوتاه‌مدت در کالج بیرکبک دانشگاه لندن، برنامه‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد در کالج اسلامی لندن و کلاس‌های برخط برای مؤسسه اسلامی مطالعات تحصیلات تکمیلی (دمشق و بیرمنگام). او همچنین به طور گسترده در همایش‌هایی در اروپا و ایالات متحده سخنرانی کرده است. اکنون او در حال توسعه یک‌سری دوره‌های کوتاه برخط در مورد اسلام و علوم انسانی در شیعه‌شناسی است.


شما پیشتر در مورد تشرف به اسلام صحبت کرده‌اید. لطفاً بفرمایید دلیل اصلی تشرف شما به اسلام چه بوده است؟ با توجه به اینکه پیش از این یک مسیحی کاتولیک بودید.
خانواده من پروتستان بودند نه کاتولیک. فرهنگی که من در آن بزرگ شدم هنوز بر پایه اصول سختگیرانه پروتستانی استوار بود، اما بریتانیای پس از دهه۱۹۶۰ بسیار سکولار بود. وقتی کودک بودم، مادرم مرا به کلیسا برد، اما آنجا هیچ یک از آموزه‌های مسیحی را به من یاد ندادند و ما هرگز کتاب مقدس را نخواندیم. در دوران نوجوانی، مادرم از رفتن به کلیسا منصرف شد، زیرا با مسیحیت اختلاف‌نظر داشت و نمی‌توانست پاسخی برای سؤالاتش پیدا کند. او بقیه عمر خود را صرف جست‌وجو، مطالعه و پژوهش در زمینه معنویت کرد و در اواخر عمرش متوجه تشرف من به دین اسلام و دلایل این تغییر شد.
یکی از دلایل اصلی گرایش من به دین مبین اسلام این بود که من در فرهنگ سکولار غرب احساس خفگی می‌کردم، چون مردم فقط به دنیای مادی توجه دارند و به‌شدت احساس می‌کردم بخشی از من به این دنیای مادی تعلق ندارد. درواقع می‌خواهم بگویم فرهنگ سکولار و مادی‌گرایانه که فقط بر پول تمرکز می‌کند بسیار خام است.
وقتی اسلام را کشف کردم و دیدم که چگونه اسلام فرهنگ مسلمانان را شکل داده است، روشی که معنویت را بر مادیات ترجیح می‌دهد، دوست داشتم. اسلام یک علم معنوی کامل است. از نظر الهیات نیز معنا دارد، زیرا تنها پیام واقعی و جهانی است که در مورد خدای واحد آموزش می‌دهد.

شما امروز یک مسلمان شیعه محسوب می‌شوید. چه چیزی در مذهب شیعه دیدید که موجب شد از مذهب سنی به مذهب شیعه روی بیاورید؟
وقتی به اسلام گرویدم، متوجه نشدم که در آن مکاتب فکری مختلفی وجود دارد. من عموماً سنی بودم، زیرا مسلمانانی که ملاقات کردم سنی بودند. من نمی‌دانستم در تاریخ اسلام چه اتفاقی افتاده است. من هرگز در مورد ائمه اطهار(ع) نشنیده بودم. در سال ۲۰۰۱ شروع به تدریس در کالج اسلامی لندن کردم که بیشتر توسط مسلمانان شیعه اداره می‌شد. آن زمان به وجود ائمه اطهار(ع) پی بردم و با زوایای پنهان تاریخ اسلام و مجموعه‌های حدیثی زیبایی که اهل سنت هرگز نخوانده بودند آشنا شدم.

زندگی شما پس از مسلمان شدن چگونه است؟ چه چیزی در نگاه و جهان‌بینی شما تغییر کرده است؟
من در سال ۱۹۹۹ به اسلام گرویدم. در آن زمان در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل می‌کردم. زندگی من شلوغ و پرآشوب بود! ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ فضا در بریتانیا برای مسلمانانی که از وهابی‌ها پیروی نمی‌کردند بسیار دشوارتر شد. من درگیر مسائل معنوی، اجتماعی و سیاسی مسلمانان بودم. در فرهنگ مدرن غربی، تفکر عمومی این است که پیام انبیا منسوخ شده و دیگر موضوعیت ندارد. وقتی قرآن و حدیث را خواندم، متوجه شدم که حضرت محمد(ص) پیش‌بینی کرده بود که آینده چگونه خواهد بود (اشاره به مسئله آخرالزمان) و متوجه شدم پیام انبیا(ع) همچنان مطرح است.
غرب ممکن است خود را غنی کرده و پیشرفت‌های فنی بزرگی داشته باشد، اما از نظر معنوی و اخلاقی، مردم از دست رفته‌اند. قرآن بینشی از انسانیت به عنوان یک کل ارائه می‌دهد و مثل یک آینه عمل می‌کند.

شما کتاب‌ها و مقاله‌هایی درباره دین اسلام دارید و سخنرانی‌های زیادی در این زمینه داشتید. لطفاً از کتاب جدید خود با عنوان «معنویت شیعی در قرن بیست و یکم» بگویید.
کتاب «معنویت شیعی در قرن بیست و یکم» درواقع مجموعه‌ای از ۲۰ سخنرانی است که در
۱۰ سال گذشته برای مخاطبان مختلف بیان کرده‌ام.
سرفصل‌ها و چینش این کتاب را به ترتیب توحید، نبوت، امامت و جامعه شیعه مرتب کرده‌ام. به عنوان نمونه موضوعاتی چون جایگاه اسلام در دنیای مدرن، اخلاق اخوت، معنای ولایت و ابعاد باطنی فاطمه‌الزهرا(س) را می‌توانید در این مجموعه پیدا کنید. همچنین در این کتاب دو مقاله دانشگاهی وجود دارد: «کاوشی تطبیقی در مقام معنوی اولیای اهل سنت، شیعی و صوفیه» که در مجله آمریکایی علوم اجتماعی اسلامی منتشر شده است و «ولایت در پاسخ به دوگانگی در فلسفه اروپایی» که در مجله
Claremont Jounal of Religion منتشر شده است. مقاله نخست به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه اهل سنت و صوفیه مفاهیم و عقاید زیادی را به‌ویژه مفهوم ولایت و امام را از سنت امامیه وام گرفته اند. بین احادیث موجود در کتاب «الکافی» ثقه الاسلام کُلینی و بیاناتی که در «سیره الاولیا» حکیم ترمذی آمده است شباهت‌های زیادی وجود دارد. مقاله دوم نشان می‌دهد که چگونه حتی اگر برخی از متفکران غربی سعی کرده‌اند با اندیشه و فرهنگ اسلامی درگیر شوند، همچنان غرب را «خود» و هر جای خارج از غرب را «دیگری» می‌دانند. آن‌ها سعی کردند تأمل کنند که چگونه «خود» می‌تواند با «دیگری» مرتبط باشد. من ولایت را به‌عنوان یک الگوی کاملاً متفاوت و مبتنی بر اسلام ارائه می‌کنم و به مفهوم انسانیت آن و چگونگی استفاده از آن برای ارتباط با یکدیگر و درک یکدیگر می‌پردازم.

موضوع پایان‌نامه دکترای شما درباره تأثیرات سکولاریسم و استعمار بر آموزه‌های سنتی اسلام بود. نتیجه تحقیقات خود را در این زمینه به اختصار ذکر کنید.
رساله دکترای من به نابودی آموزش سنت‌های اسلامی در غرب آفریقا در زمانی که استعمارگران فرانسوی مدارسی را برای «آموزش» پسران ارشد خانواده‌های اصیل وارد کردند، می‌پردازد.
در واقع، آن‌ها کسانی را که قرار بود رهبران فردا باشند، مجبور کردند به فرانسویان درجه دو تبدیل شوند و برای نظام استعماری فرانسه کار کنند. آن‌ها را در یک نوع آموزش سکولار تربیت و روی ذهن آن‌ها کار کردند، به طوری که آن‌ها تمام دانش خود را از سنت معنوی خود و نحوه اتصال به ابعاد باطنی وجود از دست دادند.
دکترای من دو متن را که نسخه‌ای از کتاب «داستان سفر نفس» است، بررسی و استدلال کرد که اگر کسی معنویت اسلامی را تجربه و از درون درک نکرده باشد، نمی‌تواند در مقام قضاوت آن برآید.

خبرنگار: سیداحمد موسوی

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: مطالعات شیعه غرب گفت و گو

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۵۱۳۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

میدان شهرت در ایران

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، کتاب «میدان شهرت در ایران» اثر پژوهشی احسان شاه‌قاسمی (عضو هیأت علمی گروه ارتباطات دانشگاه تهران) است. این پژوهش به بررسی نقش سلبریتی‌ها در جامعه ایران می‌پردازد و به جنبه‌هایی از این صنعت نوپدید در کشورمان اشاره دارد که تاکنون دیده نشده‌ است. 

 این کتاب با مقدمه آرتور آسابرگر که یکی از بزرگ‌ترین استادان و پژوهشگران زنده علم ارتباطات در دنیا است، از سوی انتشارات پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی منتشر شده است. کتاب «میدان شهرت در ایران» در شانزدهمین جشنواره بین‌المللی پژوهش فرهنگی در محور رسانه و ارتباطات به‌عنوان اثر برگزیده معرفی شد.

 سه فصل اول کتاب به توضیح تاریخچه شهرت در ایران، شالوده‌های شهرت، نقش صنعت شهرت در سلبریتی‌سازی و... اختصاص دارد.

در سه فصل دوم، به مسائلی همچون فمنیسم شهرت، نیکوکاری سلبریتی‌ها و شهرت و دین پرداخته شده است.

 در فصل ششم نشان داده می‌شود صنعت شهرت چگونه از عناصر دینی برای سلبریتی‌سازی استفاده می‌کند و چگونه مخاطبان و کاربران به مسیری کشانده می‌شوند که احساس کنند با سلبریتی‌ها روابط صمیمانه شخصی و دوسویه دارند.

در فصل هفتم، نویسنده به مسأله مصرف‌گرایی و رابطه آن با شهرت پرداخته و نشان می‌دهد چگونه سلبریتی‌ها به‌صورت آشکار و نهان، مصرف‌گرایی را تبلیغ می‌کنند و چگونه این کار آنها در تضاد با ادعا‌های زیست محیطی آنها قرار می‌گیرد.

فصل هشتم این کتاب به توصیه‌هایی برای مدیریت فرهنگ شهرت اختصاص یافته است. این کتاب تلاش دارد به این سوالات پاسخ گوید:

فرهنگ شهرت از کجا پیدا شد و در ایران چه روندی را طی کرده است؟ رابطه شهرت و پول چیست؟ فضای مجازی چه کمکی به سلبریتی‌ها کرده است؟ چرا نیکوکاری سلبریتی‌ها زیانبار است؟ شهرت چه ارتباطی با فمنیسم پیدا می‌کند؟

آسابرگر در مقدمه کتاب «میدان شهرت در ایران» می‌نویسد: این کتاب به جنبه‌هایی از این صنعت نو پدید در ایران اشاره می‌کند که تا کنون دیده نشده‌اند. مطالب این کتاب کمک می‌کند که حتی مخاطب غیرایرانی هـم به جنبه‌هایـی از شهرت در کشور خودش آگاه شود کـه تا کنون در پیش چشم او بوده و نمی‌دیده است، و شاید این را بتوان مهم‌ترین امتیاز کتاب دانست.

شاه‌قاسمی، نویسنده کتاب می‌گوید از حدود ده سال پیش که مطالعه روی شهرت را آغاز کرده است، هر روز افراد بیشتری متوجه شده‌اند مسأله شهرت مسئله‌ای مهم در فرهنگ ماست. اوایل کار، حتی جامعه‌شناسان بسیاری به او می‌گفتند مسأله شهرت در ایران چندان مهم نیست که ارزش پژوهش‌های گسترده و ژرف را داشته باشد. رسانه‌های رسمی و غیررسمی ایران چندان مسأله شهرت را جدی نمی‌گرفتند و دانشجویان علوم انسانی کمتر این حوزه را حوزه مهمی برای انجام پژوهش و نگارش پایان‌نامه و رساله می‌دانستند. امروز که میلیون‌ها نوجوان ایرانی عملا برای سلبریتی‌های داخلی و خارجی بردگی می‌کنند، پژوهش‌های بسیار بیشتر و بهتری در این حوزه انجام می‌شود.

بریده‌ای از کتاب «میدان شهرت در ایران» که گوشه‌ای از این ابعاد ناپیدا را ملموس‌تر بیان می‌کند به این شرح است:

«سلبریتی‌های ایرانی معمولاً از اصطلاح «خراب شده» در توصیف کشورشان استفاده می‌کنند انگار این کشور ویرانه‌ای است که لیاقت آنها را ندارد و آنها با بازگشت به این کشور یا ماندن در آن باید بر سرش منت بگذارند. هر وقت چنین اظهار نظر‌هایی را می‌شنوم سه نکته به ذهنم می‌رسد، نخست باید از دوگانه حکومت ملت پرهیز کرد حکومت هم بخشی از ملت است و برعکس. نمی‌توان تصور کرد نیرویی اسرارامیز تعدادی غیرایرانی را از کشوری دیگر آورده است تا در جایگاه‌های مؤثر حکومتی قرار بگیرند و ایران را خراب کنند. دوم سلبریتی‌ها هرگز نمی‌گویند که این خراب شده باعث بالیدن و موفقیت آنها شده است. سوم و از همه مهم‌تر، سلبریتی‌ها هرگز توضیح نمی‌دهند که اگر ایران شایستگی آنها را ندارد چرا حاضر نیستند در جایی کار کنند که شایستگی آنها را دارد.»                     

احسان شاه‌قاسمی در سال ۱۳۵۷ در شهرستان رستم به دنیا آمد. کودکی را در نورآباد ممسنی، شیراز و تهران گذراند. در سال ۱۳۸۱ با مدرک کارشناسی مهندسی مکانیک از دانشگاه شیراز فارغ التحصیل شد و بعد از گذراندن دوره سربازی، در سال ۱۳۸۴ وارد دوره کارشناسی ارشد ارتباطات در دانشگاه تهران شد و تحصیلات خود را تا سطح دکتری در این دانشگاه ادامه داد. شاه‌قاسمی از سال ۱۳۹۴ به عنوان عضو هیات علمی در گروه ارتباطات دانشگاه تهران مشغول کارشد.

وی در دو دهه گذشته بیش از پنجاه کتاب را از انگلیسی به فارسی ترجمه کرده و دست کم چهار کتاب را به زبان‌های فارسی و انگلیسی منتشر نموده است. مقاله‌های او در مجلات مهم منتشر شده است. از سال ۱۳۹۹ شاه‌قاسمی برای اولین بار درس مطالعات شهرت و هواداران را در ایران ارائه کرد. او پیش از آن یک دهه را صرف مطالعه و تحقیق درباره شهرت و رابطه آن با رسانه‌ها کرده بود. در سال ۱۴۰۲ پژوهش‌های او در قالب کتابی به نام «میدان شهرت در ایران» به وسیله پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی منتشر شد و به عنوان مهم‌ترین منبع تدریس مطالعات شهرت در اختیار دانشگاه‌های مختلف قرار گرفت.

 

انتهای پیام/